ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ

Το Εμπορικό Δίκαιο έχει ως αντικείμενο τις εμπορικές συναλλαγές, τους εμπόρους, τις εταιρείες και τα αξιόγραφα (επιταγές, συναλλαγματικές). Η ταχύτητα των εμπορικών συναλλαγών, σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση οδηγούν συχνά σε προβλήματα καταστροφικά για την οικονομία μιας επιχείρησης. Για αυτό στο γραφείο μας, εξετάζουμε κάθε τέτοια υπόθεση με σκοπό την ταχύτερη επίλυση της και το μικρότερο κόστος.

Μεταβίβαση επιχείρησης

Η επιχείρηση αποτελείται από σύνολο στοιχείων, πραγμάτων, δικαιωμάτων, άυλων αγαθών (εμπορική επωνυμία, σήμα, διακριτικά γνωρίσματα), πραγματικών καταστάσεων και σχέσεων προς την αγορά, στην οποία δραστηριοποιείται (πελατεία φήμη, θέση καταστήματος, αναπτυξιακές προοπτικές και ελπίδες). Η απόκτηση μίας επιχείρησης εγκυμονεί κινδύνους που χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής, αφού σύμφωνα με το νόμο εκείνος που αποκτά επιχείρηση ευθύνεται για τα, κατά το χρόνο της μεταβίβασης, χρέη της, έως την αξία των μεταβιβαζόμενων στοιχείων. Ιδιαίτερης προσοχής πρέπει να τύχει το γεγονός ότι την ίδια ευθύνη υπέχει ο αποκτών και σε περίπτωση μεταβίβασης μεμονωμένου στοιχείου της επιχείρησης, το οποίο όμως αποτελεί το μοναδικό ή το πιο σημαντικό στοιχείο της. Για το λόγο αυτό, κάθε τέτοια μεταβίβαση απαιτεί την συμβουλή και τον προσυμβατικό έλεγχο από νομικό και οικονομολόγο.

Καταδολίευση δανειστών

Στην καταδολίευση δανειστών, ο οφειλέτης, θέλοντας να αποποιηθεί των οφειλών του, μεταβιβάζει την περιουσία του σε τρίτους, ώστε οι δανειστές να μην βρίσκουν περιουσία στο όνομα του οφειλέτη, και να μην μπορούν να προχωρήσουν σε κατάσχεση. Κατά της τακτικής αυτής, ο δανειστής έχει δύο επιλογές, την αγωγή διάρρηξης της καταδολιευτικής απαλλοτρίωσης, και την αγωγή σωρευτικής αναδοχής χρέους.

Για την διάρρηξη της καταδολιευτικής απαλλοτρίωσης πρέπει να συντρέχουν τα ακόλουθα:

Απαλλοτρίωση η οποία συνίσταται σε:

Κάθε διάθεση ή εκποίηση περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη, συμπεριλαμβανομένων και των χαριστικών διαθέσεων που γίνονται χάριν ελευθεριότητας, όπως π.χ. η δωρεά και η γονική παροχή.
Άφεση χρέους ή εκχώρηση απαίτησης.
Δόση αντί καταβολής, όπως για παράδειγμα η μεταβίβαση κυριότητας ακινήτου αντί καταβολής.
Σύσταση εμπράγματης ασφάλειας (π.χ. υποθήκη)
Μεταβίβαση περιουσίας ή επιχείρησης (π.χ. άτυπη και εικονική μεταβίβαση επιχείρησης που αποτελεί το μοναδικό περιουσιακό στοιχείο του οφειλέτη στη σύζυγό του)

Γνώση του τρίτου: Ο τρίτος, προς τον οποίο έγινε η απαλλοτρίωση, θα πρέπει να γνωρίζει την πρόθεση εκ μέρους του οφειλέτη ότι με την απαλλοτρίωση επέρχεται ματαίωση της ικανοποίησης των δανειστών. Απαιτείται θετική γνώση του τρίτου και δεν αρκεί άγνοια έστω και από βαριά αμέλεια. Σε περίπτωση απαλλοτρίωσης από χαριστική αιτία (δωρεά, γονική παροχή, κλπ) δεν απαιτείται γνώση του τρίτου.

Αφερεγγυότητα του οφειλέτη: Η απαλλοτριωτική δικαιοπραξία υπόκειται σε διάρρηξη μόνο εάν η υπόλοιπη περιουσία του οφειλέτη δεν επαρκεί για την ικανοποίηση των δανειστών, προϋπόθεση που θα πρέπει οι τελευταίοι να αποδείξουν. Η ανεπάρκεια της υπόλοιπης περιουσίας του οφειλέτη για την ικανοποίηση των δανειστών αφορά την εμφανή περιουσία του και όχι την τυχόν υπάρχουσα αφανή.

Ακάλυπτη επιταγή - Απλήρωτη συναλλαγματική

Επιταγή

Η επιταγή είναι αξιόγραφο όψεως, γεγονός που σημαίνει ότι λήγει πάντα «εν όψει», δηλαδή με την εμφάνιση της επιταγής στην τράπεζα, ανεξάρτητα από τον χρόνο έκδοσης της. Οπότε, ο κομιστής μεταχρονολογημένης επιταγής μπορεί να την εμφανίσει στην τράπεζα προς πληρωμή ανά πάσα στιγμή, ακόμη δηλαδή και πριν τη χρονολογία που αναγράφεται στο σώμα της.

Στην περίπτωση που η επιταγή δεν εμφανιστεί στην τράπεζα προς πληρωμή από τον κομιστή της εντός της προβλεπόμενης νόμιμης προθεσμίας (8 ημέρες από χρονολογία που αναγράφεται στο σώμα της), η παραμέληση της προθεσμίας αυτής δεν εμποδίζει την πληρωμή. Ωστόσο ο εκδότης μετά την παρέλευση του οκταημέρου μπορεί να ανακαλέσει την επιταγή, οπότε η τράπεζα δεν μπορεί πλέον να πληρώσει και ο κομιστής χάνει τα αναγωγικά δικαιώματά του κατά των υπογραφέων της επιταγής. Μπορεί όμως να διεκδικήσει την απαιτησή του δικαστικώς με άλλες νομικές βάσεις.

Αν κατά την εμφάνιση της επιταγής δεν υπάρχουν χρήματα στο λογαριασμό του οφειλέτη, η επιταγή θα πρέπει οπωσδήποτε να σφραγιστεί. Στη συνέχεια, ο κομιστής μπορεί να ζητήσει την έκδοση διαταγής πληρωμής (απλούστερη, ταχύτερη και οικονομικότερη διαδικασία) ή να εγείρει αγωγή. Επίσης η έκδοση ακάλυπτης επιταγής συνιστά ποινικό αδίκημα.

Συναλλαγματική

Τα τυπικά στοιχεία της συναλλαγματικής είναι η ονομασία «συναλλαγματική», καταχωρημένη στο κείμενο του τίτλου, η απλή και καθαρή εντολή πληρωμής ορισμένου ποσού, το όνομα του πληρωτή, η σημείωση της λήξεως, ο τόπος πληρωμής, το όνομα εκείνου στον οποίο ή εις διαταγήν του οποίου θα γίνει η πληρωμή (λήπτη της συναλλαγματικής), ο χρόνος και ο τόπος εκδόσεως και η υπογραφή του εκδότη.

Σε περίπτωση που ελλείπει ένα τυπικό στοιχείο, που δεν επιτρέπεται κατά νόμο ή δεν μπορεί από τα πράγματα να αναπληρωθεί, η συναλλαγματική είναι άκυρη.

Σε περίπτωση αλλοιώσεως του κειμένου της συναλλαγματικής, οι μεταγενέστεροι της αλλοιώσεως υπογραφείς υποχρεούνται κατά τους όρους του αλλοιωμένου κειμένου και οι προγενέστεροι σύμφωνα με τους όρους του αρχικού κειμένου.

Σε κάθε περίπτωση, αυτός που εξαλείφει ή αλλοιώνει ηθελημένα στοιχείο ή στοιχεία της συναλλαγματικής διαπράττει το ποινικό αδίκημα της πλαστογραφίας.

Η συναλλγαμτική «εν όψει», είναι πληρωτέα κατά την εμφάνιση και σε προθεσμία ενός (1) έτους από τη χρονολογία της.
Η συναλλαγματικής «μετά προθεσμίαν από της όψεως», είναι πληρωτέα μετά προθεσμία, που καθορίζει ο εκδότης και που αρχίζει κανονικώς να τρέχει από την εμφάνιση. Η εμφάνιση της προκείμενης συναλλαγματικής πρέπει, επίσης, να γίνει μέσα σε προθεσμία ενός (1) έτους από τη χρονολογία της.
Η συναλλαγματική «μετά προθεσμίαν από της χρονολογίας», πληρώνεται ύστερα από προθεσμία που τάσσει ο εκδότης και που αρχίζει από τη χρονολογία εκδόσεως της συναλλαγματικής
Η συναλλαγματική «εις ρητήν ημέραν» λήγει σε ρητή ημέρα οριζόμενη στο σώμα αυτής.

Ο πληρωτής, κατά την πληρωμή, δικαιούται να απαιτήσει να του παραδοθεί η συναλλαγματική εξοφλημένη από τον κομιστή. Αν, συνεπώς, η συναλλαγματική δεν παραδίδεται και μάλιστα εξοφλημένη, ο πληρωτής δικαιούται να αρνηθεί την πληρωμή. Ο πληρωτής μπορεί να προβεί σε μερική πληρωμή, όμως έτσι δεν δικαιούται να αξιώσει απόδοση της συναλλαγματικής.

Σε περίπτωση που η συναλλαγματική δεν πληρωθεί, η εμφάνιση καθίσταται βασική προϋπόθεση για την απόκτηση και άσκηση του δικαιώματος αναγωγής.

Εταιρική αγωγή

Κατά την άσκηση των καθηκόντων του, το διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας, οφείλει να κινείται στα πλαίσια του νόμου, του καταστατικού αλλά και των αποφάσεων της γενικής συνέλευσης. Έτσι τα μέλη του ΔΣ σε περίπτωση παράβασης των υποχρεώσεών τους έχουν ευθύνη έναντι της εταιρείας και η εταιρεία αξίωση αποζημίωσης κατ' αυτών, η οποία θεμελιώνεται δικαστικώς με την εταιρική αγωγή.
Είναι ωστόσο λογικό , το ΔΣ να μην θέλει να ασκήσει την αγωγή είτε για λόγους που αφορούν το ίδιο, είτε τους μετόχους, όπως για παράδειγμα όταν το ευθυνόμενο πρόσωπο χαίρει της εκτίμησης της πλειοψηφίας των μετόχων. Ο νόμος προβλέπει τη δυνατότητα άσκησης των αξιώσεων της εταιρείας ύστερα από αίτημα της μειοψηφίας. Με γνώμονα την προστασία των δικαιωμάτων της μειοψηφίας, δίνεται το δικαίωμα στους μετόχους που εκπροσωπούν το ένα εικοστό του καταβεβλημένου μετοχικού κεφαλαίου, να υποβάλουν εγγράφως αίτηση προς το ΔΣ με αντικείμενο της άσκηση των αξιώσεων της εταιρείας. Το ΔΣ είναι υποχρεωμένο να ασκήσει την αγωγή, εάν στην αίτηση προβαίνει η πλειοψηφία των μετόχων. Προβλέπεται επίσης, η δυνατότητα ειδικού εκπροσώπου για την άσκηση της αγωγής σε περίπτωση αδράνειας του ΔΣ.

Σύσταση Ο.Ε. - Ι.Κ.Ε.

Η σύσταση Ο.Ε. και Ι.Κ.Ε. γίνεται μέσω της υπηρεσίας του ΓΕΜΗ (Γενικό εμπορικό μητρώο), αφού έχουν συγκεντρωθεί όλα τα απαραίτητα δικαιολογητικά. Το σημαντικότερο αυτών είναι το καταστατικό της εταιρείας το οποίο πρέπει να συντάσσεται από δικηγόρο για την αποφυγή μελλοντικών προβλημάτων και ταλαιπωρίας.

Βασικά χαρακτηριστικά της ΟΕ είναι ότι

δεν απαιτεί συγκεκριμένο ύψος εταιρικού κεφαλαίου.
οι εταίροι της ομόρρυθμης εταιρείας ευθύνονται με την προσωπική τους περιουσία για όλες τις υποχρεώσεις της εταιρείας.

Αναφορικά με την Ι.Κ.Ε. σημειώνεται ότι

για τις εταιρικές υποχρεώσεις ευθύνεται μόνο η εταιρεία με την περιουσία της ενώ μπορεί να συνιστάται από ένα πρόσωπο (μονοπρόσωπη ΙΚΕ).
Το κεφάλαιό της καθορίζεται από τους εταίρους χωρίς περιορισμό, μπορεί δε να είναι και μηδενικό.
Οι εταίροι συμμετέχουν στην εταιρεία με κεφαλαιακές, με εξωκεφαλαιακές ή με εγγυητικές εισφορές.