Δικηγόρος
Ηλίας Δ. Γεωργακόπουλος
ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΕΣ Δ ΙΑΦΟΡΕΣ
Το κληρονομικό δίκαιο στη χώρα μας χαρακτηρίζεται από μεγάλη πολυπλοκότητα για αυτό και οι κληρονομικές σχέσεις, συχνά δεν είναι ξεκάθαρες στον μη νομικό. Στο γραφείο μας διαθέτουμε την γνώση και την εμπειρία που χρειάζεται για την αναγνώριση και την κατοχύρωση του κληρονομικού σας δικαιώματος.
Αναγνώριση και προσβολή κληρονομικού δικαιώματος
Κατά το θάνατο του προσώπου η περιουσία του ως σύνολο (κληρονομία) περιέρχεται από το νόμο ή από διαθήκη στους κληρονόμους του. Κληρονόμοι συνήθως είναι όσοι αναφέρονται στη διαθήκη ενώ αν δεν υπάρχει διαθήκη, κληρονόμοι γίνονται οι πλησιέστεροι συγγενείς με την σειρά που ορίζει ο νόμος.
Οι κατιόντες, οι γονείς, και ο σύζυγος του κληρονομούμενου έχουν δικαίωμα στη νόμιμη μοίρα, το οποίο σημαίνει ότι κληρονομούν πάντοτε ένα συγκεκριμένο ποσοστό της αξίας της κληρονομιάς ακόμη και αν αυτοί δεν συμπεριλαμβάνονται στη διαθήκη. Επίσης, αν η αξία όσων κληρονόμησαν από τη διαθήκη είναι μικρότερη από την αξία της νόμιμης μοίρας, τότε έχουν δικαίωμα σε περισσότερα.
Εξάλλου στην αξία της κληρονομιάς μπορεί να προστίθενται, δωρεές και γονικές παροχές που έγιναν από τον διαθέτη πριν αποβιώσει.
Έτσι η ανεύρεση του αληθινού κληρονομικού δικαιώματος απαιτεί σύνθετη νομικοτεχνική έρευνα και ανάλογα με την περίπτωση ασκείται η κατάλληλη κληρονομική αγωγή.
Ακυρότητα και πλαστότητα διαθήκης
Ο νόμος ορίζει τα στοιχεία που απαιτούνται ώστε μία διαθήκη να είναι έκγυρη. Συχνά, λοιπόν, κάποια διαθήκη ενώ φαίνεται πλήρης, μπορεί να είναι άκυρη εντελώς ή να έχει άκυρους όρους που θίγουν κάποιον κληρονόμο.
Εξάλλου δεν είναι λίγες οι φορές που μία διαθήκη είναι μεν έγκυρη τυπικά όμως δεν ανταποκρίνεται στην αληθινή βούληση του διαθέτη, έχει συνταχθεί από πλάνη, απάτη ή απειλή, είτε ο διαθέτης δεν ήταν σε θέση να συντάξει διαθήκη λόγω πνευματικής ή ψυχικής και σωματικής διαταραχής.
Άλλες φορές εμφανίζεται από το πουθενά μία διαθήκη, η οποία ευνοεί κάποιους κληρονόμους αδικαιολόγητα και δημιουργεί υπόνοιες πλαστότητας.
Η αυστηρή νομοθεσία που διέπει τις περιπτώσεις αυτές απαιτεί ουσιαστικούς νομικούς χειρισμούς.
Μετά το θάνατο του προσώπου οι κληρονόμοι του θα πρέπει να προβούν σε αποδοχή της κληρονομιάς, η οποία συνήθως γίνεται με σύνταξη σχετικής πράξης αποδοχής κληρονομίας ενώπιον συμβολαιογράφου. Με την αποδοχή ο κληρονόμος καθίσταται οριστικός και μόλις εγγράψει την αποδοχή στο αρμόδιο Υποθηκοφυλακείο γίνεται κύριος των ακινήτων της κληρονομιάς.
Κληρονομιά με χρέη
Στην κληρονομιά συμπεριλαμβάνονται εκτός από τα περιουσιακά στοιχεία και τα χρέη και οι υποχρεώσεις του κληρονομούμενου. Έτσι μπορεί να είναι ασύμφορο για κάποιον να κληρονομήσει. Στην περίπτωση αυτή ο κληρονόμος μπορεί είτε να αποποιηθεί εντελώς την κληρονομιά είτε να την αποδεχτεί με το ευεργέτημα της απογραφής. Η προθεσμία για τις πράξεις αυτές είναι 4 μήνες από την επαγωγή, δηλαδή από την ημερομηνία θανάτου του κληρονομούμενου ή αποποίησης προηγούμενου σε σειρά κληρονόμου.
-
Με τη δήλωση της αποποίησης ενώπιον του αρμόδιου Ειρηνοδικείου ο κληρονόμος δεν κληρονομεί και τη θέση του παίρνουν οι επόμενοι κατά το νόμο κληρονόμοι. Οπότε με τη σειρά τους θα πρέπει να αποποιηθούν και αυτοί.
-
Με την δήλωση αποδοχής της κληρονομιάς με το ευεργέτημα της απογραφής ο κληρονόμος ευθύνεται εφεξής για τα χρέη της κληρονομιάς μέχρι το ενεργητικό της κληρονομιάς. Δηλαδή για το παθητικό της κληρονομιάς δεν ευθύνεται πλέον με την προσωπική του περιουσία παρά μόνο με το ενεργητικό της κληρονομίας και όσο αυτό επαρκεί. Δηλαδή η κληρονομιά περιέρχεται στην κυριότητα του κληρονομούμενου, ωστόσο τίθεται στη διάθεση των δανειστών της κληρονομίας μέχρι το ύψος του ενεργητικού της.
Αν η προθεσμία των 4 μηνών παρέλθει χωρίς να γίνει αποποίηση ή αποδοχή με το ευεργέτημα της απογραφής, τότε θεωρείται εκ του νόμου ότι ο κληρονόμος αποδέχτηκε σιωπηρά την κληρονομιά. Σε αυτή την περίπτωση, εφόσον ο κληρονόμος δεν ήθελε στα αλήθεια να αποδεχτεί την κληρονομιά, η σιωπηρή αποδοχή μπορεί να ακυρωθεί δικαστώς και υπό προϋποθέσεις.
Ειδικά για τους ανήλικους ο νόμος ορίζει ότι κληρονομούν πάντοτε με το ευεργέτημα της απογραφής ενώ η δήλωση αποποίησης γίνεται από αυτούς που ασκούν τη του γονική μέριμνα και μόνο με άδεια του Δικαστηρίου.